มะเร็งถุงน้ำดี และท่อน้ำดี

มะเร็งในถุงน้ำดี พบได้น้อยกว่ามะเร็งท่อน้ำดี และพบในผู้มีอายุ 40 ปี ขึ้นไปและพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย ส่วนมะเร็งท่อน้ำดีพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง

สาเหตุของมะเร็งถุงน้ำดีและท่อน้ำดี

พบว่า มีความสัมพันธ์กับนิ่วในถุงน้ำดี ส่วนสาเหตุ ของมะเร็งท่อน้ำดี มักเกิดจาก พยาธิใบไม้ในตับ และสารก่อมะเร็งพวก ไนโตรซามีนส์ ซึ่งอยู่ในสารถนอมอาหาร พวกดินประสิว นิ่วในตับก็มีความสัมพันธ์กับมะเร็งท่อน้ำดีในตับ

อาการ

มักมีอาการเหมือนถุงน้ำดีอักเสบ คือ เจ็บปวด ชายโครงขวา ถุงน้ำดีโต ท้องอืด ปวดท้อง น้ำหนักลด มีไข้ หรือเป็นดีซ่าน อาการของ มะเร็งท่อน้ำดีมักทำให้เกิดอาการของดีซ่าน มีไข้ ปวดท้อง

การตรวจวินิจฉัย

ใช้วิธีการตรวจเลือดดูว่ามีดีซ่านหรือไม่ ใช้อุลตร้าซาวด์หรือคอมพิวเตอร์ตรวจดูก้อนในถุงน้ำดีและท่อน้ำดี และในกรณีที่มีอาการอุดตันท่อน้ำดีจะใช้วิธีการตรวจพิเศษ คือการฉีดสีเข้าไปในท่อน้ำดีเพื่อดูว่าส่วนใด ที่มีการอุดตันและวินิจฉัยแยกจากโรคอื่นการเจาะเลือดเพื่อดูสารที่มะเร็งถุงน้ำดี ปล่อยออกมาที่เรียกว่า ทูเมอร์ มาร์คเกอร์ ก็ช่วยในการวินิจฉัยได้ดี

การรักษา

การผ่าตัด เป็นวิธีที่ดีที่สุดสำหรับมะเร็งถุงน้ำดี จะผ่าตัดโดยตัดถุงน้ำดีและบางครั้งต้องตัดตับบางส่วนพร้อมต่อมน้ำเหลืองรอบข้างไปด้วย มะเร็งท่อน้ำดี จะตัดท่อน้ำดีและอวัยวะข้างเคียงออกด้วย แต่ในกรณีที่ผ่าตัดออกไม่ได้ การผ่าตัดเพื่อบรรเทาอาการดีซ่าน ก็ยังเป็นวิธีการรักษาแบบประคับประคองที่ดีที่สุด การลดอาการดีซ่านอาจใช้วิธีใส่ท่อเข้าไปในท่อน้ำดีผ่านทางผิวหนัง (PTBD) หรือการผ่าตัดการให้ยาเคมีบำบัดมักไม่ได้ผล แต่เป็นการบรรเทาอาการ การใช้รังสีรักษามักใช้ในรายที่ผ่าตัดไม่ได้ แต่เพื่อบรรเทาอาการและประคับประคองเท่านั้นหรือบางครั้งอาจช่วยเสริมการผ่าตัดได้

 ที่มา : สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารสุข